آسیب شبکه بازویی

آسیب شبکه بازویی

آسیب شبکه بازویی یا براکیال در بالغین : در این مقاله در رابطه با آسیب شبکه بازویی یا براکیال در بالغین توضیحاتی ارائه می شود. اعصابی که در اندام ها وجود دارد و حس را به پوست و حرکت را به عضلات می دهند از نخاع نشأت می گیرند. این اعصاب پس از خروج از نخاع از بین مهره های ستون فقرات خارج می شوند.

این اعصاب در برخی قسمت های بدن نظیر گردن و کمر پس از خروج از نخاع به هم متصل شده آنگاه مجدداً منشعب می شوند. با این عمل آن ها یک شبکه عصبی را تشکیل می دهند. به شبکه عصبی که از اتصال ریشه های عصبی گردن ایجاد می گردد، شبکه عصبی بازویی یا براکیال گفته می شود.

شبکه عصبی بازویی از به هم پیوستن ریشه های عصبی پنجم، ششم، هفتم و هشتم گردنی و ریشه اول سینه ای ایجاد می گردد. اتصال این ریشه ها باعث به وجود آمدن تنه های عصبی فوقانی، میانی و تحتانی می شود.

با اتصال و انشعاب مجدد این تنه ها، طناب های عصبی داخلی، خارجی و پشتی ایجاد می شوند و از اتصال و انشعاب مجدد این طناب ها اعصاب اندام فوقانی یعنی اعصاب مدیان، اولنار، رادیال، موسکولوکوتانئوس و آگزیلری به وجود می آیند.

دلیل آسیب شبکه بازویی : آسیبهای شبکه بازویی یا براکیال اغلب به دلیل ضربه های شدید به گردن و سر ایجاد می شوند. شایع ترین این ضربات حوادث ورزشی، تصادفات وسایل نقلیه و سقوط از ارتفاع می باشند. از این بین تصادف موتور سیکلت تقریباً سه چهارم موارد آسیب شبکه براکیال را تشکیل می دهد.

علائم

علائم آسیب شبکه بازویی علائم فلج اعصاب تشکیل دهنده آن می باشد. علائم بیمار به عصب صدمه دیده و شدت صدمه بستگی دارد. در ۷۵% موارد تمام ریشه ایجاد کننده شبکه بازویی با هم آسیب می بیند و در یک چهارم موارد فقط بخش فوقانی آن و در حدود ۲ درصد موارد فقط بخش پایینی شبکه دچار ضایعه میشوند.

زمانیکه ریشه های بالایی شبکه بازویی دچار آسیب می شوند بیمار نمیتواند آرنج و شانه خود را حرکت دهد اما دست و انگشت های خود را می تواند باز و بسته کند. در این وضعیت هرچند بیمار نمیتواند شانه خود را دور و نزدیک یا باز و بسته کند اما می تواند کتف خود را بالا بیاورد چراکه عصب عضله ای که این عمل را انجام می دهد ربطی به شبکه بازویی ندارد. در این عارضه بجر مشکلات حرکتی، حس ساعد، شانه و بازو نیز مختل می شود.

زمانیکه تمام شبکه بازویی صدمه ببیند حرکت و حس همه قسمت های اندام فوقانی از بالا تا پایین از بین خواهد رفت. ضمناً در آسیب های شبکه بازویی علاوه بر مشکلات حسی و حرکتی، امکان دارد بیمار از درد اندام نیز شکایت کند.

درمان آسیب شبکه بازویی در بالغین : انتخاب نوع درمان آسیب های شبكه بازویی به نوع آسیب بستگی دارد. در صورتی که صدمه به دلیل نفوذ جسم تیز و برنده مانند چاقو، گلوله و یا شیشه ایجاد شده باشد بیمار می بایست بلافاصله تحت عمل جراحی قرار گیرد.

در صورتی كه صدمه به دلیل كشیدگی شدید گردن و سر ایجاد شود در ابتدا بیمار تنها تحت نظر گرفته می شود. بدین جهت كه برخی بیماران به طور خودبخودی و پس از طی چند هفته تا چند ماه بهبود می یابند.

در حین بازگشت كاركرد عصبی، نخست حس و حركت نواحی فوقانی اندام آنگاه بخش های پایینی اندام فوقانی باز میگردد. در این موارد اغلب بهبودی به طور كامل است.

این ها مواردی هستند كه عصبهای ایجاد کننده شبكه بازویی تنها از نظر فیزیولوژیک و به طور موقت فلج شده اند ولیکن امتداد عصب صدمه ای ندیده است.

امکان دارد با صبر كردن عملکرد شبكه بازویی بهبود پیدا نکند. اینها مواردی اند كه به دلیل كشیدگی شدید عصب ها دچار پارگی شده اند. لذا اگر پس از 2 تا 3 ماه صبر كردن هیچ آثاری از بهبودی در عملکرد حرکتی یا حسی اعصاب مشاهده نشود بیمار می بایست تحت عمل جراحی قرار گیرد. در این خصوص تأخیر در درمان نتیجه درمانی را با اشكال مواجه می كند و بیمار می بایست سریعتر جراحی شود.

نتیجه درمان آسیب شبکه بازویی : زمانیکه شبكه براكیال پس از چندین هفته تا چند ماه خودبخود درمان می شود اغلب بهبودی كامل است اما در صورت جراحی اغلب هیچگاه بهبودی كاملی صورت نخواهد گرفت.

زمانیکه بخش های بالایی شبكه بازویی صدمه دیده است بیمار پس از عمل اغلب قادر است آرنج خود را حركت داده و تا حدودی شانه را حركت دهد. حركات انگشت ها و دست بیمار نیز كه از قبل سالم مانده بودند. این بیماران نتیجه درمانی خوبی دارند و در آینده می توانند بسیاری از فعالیتهای جسمی معمول را انجام دهند.

در آسیبهای كامل شبكه بازویی احتمال بهبودی كم تر می باشد. فقط 75% این بیماران پس از درمان قادرند آرنج خود را خم كرده و تا حدودی شانه خود را حركت دهند و احتمال به دست آوردن توان حرکتی انگشت های دست باز هم کم تر و تقریباً 20% است.

معمولاً حداكثر بهبودی پس از یک و نیم الی دو سال بعد از عمل حاصل می شود و پس از آن بیمار دیگر تغییری نمی کند.

دکتر مصطفی علوی

فوق تخصص جراحی اندام فوقانی (شانه و دست)

جراحی های ترمیمی و میکروسکوپی