آرتروز شانه

آرتروز شانه

آرتروز شانه : شانه دارای دو مفصل می باشد که هر دو می ‌توانند دچار آرتروز شوند. در واقع آرتروز آسیب ‌دیدگی سطح غضروف بوده که موجب التهاب می گردد.

آناتومی شانه: قسمتی از اسکاپولا (تیغه شانه) که بالای شانه را تشکیل می دهد و به کلاویکل (ترقوه) متصل می باشد، آکرومیون نامیده می شود. مفصلی که آکرومیون و کلاویکل در آن به هم می‌ رسند، مفصل آکرومیوکلاویکولر نام دارد. این مفصل که تقریباً با مفصل انگشت شست هم اندازه است، موجب می گردد که دست‌ های خود را بالای سرمان ببریم. مفصل آکرومیوکلاویکولر دارای بافت غضروف، رگ‌ های خونی، اعصاب، مینیسک‌ ها و دو مجموعه رباط می باشد. این مفصل آسیب‌ پذیرترین ناحیه در شانه است و آسیب های این قسمت از شانه می ‌توانند به مرور منجر به آرتروز شوند.

مفصل گلنوهومرال که اغلب به آن مفصل شانه نیز می گویند، در ناحیه برخورد هومروس (استخوان بازو) و اسکاپولا قرار گرفته است. این مفصل به بازو اجازه می ‌دهد به صورت دایره ‌ای بچرخد.

بیشتر بخوانید: شانه یخ زده چیست و چگونه درمان می شود؟

از جمله انواع آرتروز شانه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

آرتروز گلنوهومرال: آرتروز مفصل گلنوهومرال به علت تخریب غضروف پوشاننده استخوانهای مفصل گلنوهومرال ایجاد می شود. زمانی که غضروف ساییده شد استخوان‌ ها به یکدیگر ساییده می ‌شوند خارهای استخوانی به وجود می آیند؛ این خارها زائده‌هایی استخوانی اند که سبب اعمال فشار روی سایر استخوان‌ ها و ساییدگی آن‌ها می شوند. اصطکاک استخوان ‌ها افزایش یافته و دیگر حرکت شانه ساده یا روان نخواهد بود. با افزایش تعداد خارها، دامنه حرکتی شانه نیز محدودتر می شود.

آرتروز مفصل آکرومیوکلاویکولر: در آرتروز مفصل آکرومیوکلاویکولر، سطح غضروف بین ترقوه و بالای تیغه شانه به علت حرکت های تکراری نازک و دچار ساییدگی می ‌شود. هر فعالیتی که سبب اعمال فشار شدید یا طبیعی بر این مفصل شود نهایتاً منجر به آرتروز آن خواهد شد.

چه افرادی بیشتر در معرض آرتروز شانه قرار دارند؟

آرتروز مفصل آکرومیوکلاویکولر اغلب در اشخاص بالای 40 سال و ورزشکارانی بروز می کند که از شانه ها و دست های خود بالای سر برای انجام یک سری حرکات ورزشی یا بلند کردن وزنه‌ های سنگین وزن استفاده نموده یا دست ‌هایشان را به سمت بالا می‌ کشند. این عارضه در وزنه برداران بیشتر شایع است و بعد از آن‌ هم شناگران، تنیس بازان و بازیکنان بیس‌ بال نیز بیشتر در معرض خطر قرار دارند. ضمن اینکه، عموماً افراد بالای 50 سال به آرتروز مفصل گلنوهومرال مبتلا می ‌شوند. هر فردی که قبلاً دچار آسیب جدی شانه شده است در معرض ابتلا به دو نوع آرتروز شانه قرار دارد.

علائم آرتروز مفصل آکرومیوکلاویکولر

• شنیدن صدای تق یا احساس یک ضربه ناگهانی و خفیف در شانه، در زمان حرکت دادن آن
• خشکی و درد در بالا و جلوی شانه
• تدریجی بودن شروع علائم
• درد در زمان بردن دست به سمت دیگر بدن و لمس شانه مقابل
• شدید شدن درد زمان بردن دست به پشت کمر
• حساسیت مفصل به لمس
• دردی که به قسمت بالایی گردن و تیغه شانه انتشار می یابد.
• محدودیت دامنه حرکتی

علائم آرتروز مفصل گلنوهومرال

• دردی که خواب را مختل می کند.
• درد و خشکی شانه
• درد گاه و بیگاهی که البته در طی چند سال شدت می یابد.
• دردی که با حرکت دادن شانه بیشتر می شود.

درمان

از جمله روش های درمان آرتروز شانه عبارتند از:

داروها: داروهای بدون نسخه مثل ناپروکسن و ایبوپروفن و داروهای تجویزی نظیر موبیک و سلبرکس، از جمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی به شمار می آیند که برای کاهش التهاب و درد شانه تجویز می ‌شوند. اثرات این داروها در افزایش دامنه حرکت شانه و کاهش میزان درد به اثبات رسیده است.

تزریق استروئیدها: ماده استروئیدی جهت کاهش التهاب به مفصل آکرومیوکلاویکولر یا مفصل گلنوهومرال تزریق می شود. شروع اثرگذاری تزریق استروئید تقریباً 24 الی 48 ساعت به طول می انجامد و ماندگاری آن حدوداً 3 الی 6 ماه خواهد بود.

ورزش: حرکات ورزشی خاص و فیزیوتراپی تحت نظر فیزیوتراپ، هر دو با یک هدف صورت می گیرند. هدف آن‌ها کشش رباط‌ های شانه‌ و تقویت عضلات کمربند شانه‌ ای می باشد.

درمان جراحی

آرتروسکوپی شانه: پزشک با استفاده از آرتروسکوپی، بافت ‌های بسیار زیادی را از مفصل شانه خارج می نماید.

تعویض مفصل شانه: باید گفت آخرین اقدام برای درمان فرد، تعویض مفصل شانه می باشد. در این روش مفصل بیمار با یک مفصل مصنوعی جایگزین می گردد.

دکتر مصطفی علوی

فوق تخصص جراحی اندام فوقانی (شانه و دست)

جراحی های ترمیمی و میکروسکوپی