سندرم تونل كارپال

سندرم تونل كارپال

سندرم تونل كارپال موجب خواب رفتگی و گزگز دست ها می شود كه ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصبی به اسم عصب مدين در مچ دست می باشد. به اين بیماری به طور مخفف، سی تی اس، نیز گفته می شود.

ساختمان تونل كارپ

در جلوی استخوانهای مچ دست، فضای باريكی وجود دارد كه مکان عبور عصب مدين همراه با 9 تاندون خم كننده انگشت ها است و به وسیله ليگامان عرضی مچ دست احاطه می شود. هر عاملی كه موجب افزايش فشار اين فضا گردد سی تی اس را ايجاد می كند.

علائم

خواب رفتگی و گزگز: به مرور شروع می شود و اغلب انگشت های اشاره، شست و ميانی را درگیر می كند. در مراحل اولیه خواب رفتگی و گزگز شبانه بوده و نزدیک صبح باعث بیداری فرد از خواب می شود و وی را مجبور به تكان دادن های پی در پی دست می كند. در طول روز هم در زمان انجام فعاليتهای خاصی نظیر رانندگی خواب رفتگی و گزگزمی تواند فرد را دچار مشکل کند. با پيشرفت بیماری اين وضعیت تداوم می یابد. در برخی موارد درد ناشی از سندرم تونل كارپال تا شانه نيز منتشر می شود.

ضعف دست: با پيشرفت بيماری عضلات دست به ویژه ماهيچه های تشكيل دهنده قاعده شست، تحلیل رفته و ضعیف می شوند. اين مشکل همراه با بی حسی انگشت ها، باعث موجی افتادن پی در پی اشیاء و اجسام از دست يا اشكال در انجام امور ظريف خواهد شد.

دلایل بروز

هر عاملی كه موجب تحریک عصب مدين در محدوده تونل کارپ شود يا این عصب را تحت فشار قرار دهد میتواند منجر به سندرم تونل كارپال شود. مثلاً بيماری روماتيسم مفصلی و یا شكستگی مچ دست. در اکثر موارد يک دلیل واحد را نمی توان یافت.

عوامل خطرساز

فاكتورهای شغلی: مشاغلی كه با خم و راست كردن پی در پی مچ دست همراه هستند (کارکنان بخش‌ های اداری که با صفحه کلید و ماوس کامپیوتر کار می ‎کنند.) احتمال ابتلا به سندرم تونل كارپال را افزایش می دهند.

جنس: سی تی اس در خانم ها شايع تر می باشد كه دلیل آن می تواند كوچكتر بودن فضای تونل كارپ نسبت به آقایان باشد.

عوامل ساختاری (آناتوميک): فضای تونل كارپ در برخی از اشخاص كوچك تر است يا دررفتگی ها و شكستگی های مچ اين فضا را کوچک تر كرده است.

مشکلات التهابی مثلاً روماتيسم مفصلی كه موجب التهاب تاندون ها و به دنبال آن اعمال فشار بيشتر به عصب مدين می شود.

شرايطی كه آسيب پذيری اعصاب را افزایش می دهند مثل ديابت

شرايط پزشکی نظیر اضافه وزن، نارسايی كليه و بیماری های تيروئيد احتمال بروز سی تی اس را بیشتر می کنند.

تغيير در توازن مايعات بدن: شرایطی مانند بارداری و يائسگی كه منجر به احتباس مايعات در بدن می شوند می توانند با افزايش فشار بر عصب مدين منجر به سی تی اس شوند. سی تی اس در اثر بارداری اغلب پس از اتمام این دوره رفع می شود.

تشخيص

پس از اخذ شرح حال بیمار و معاينه بالينی، پزشک امکان دارد جهت تأیید تشخیص، تعیین شدت و رد سایر دلایلی که ممکن است با علائم مشابهی همراه باشند (به ویژه مشکلات گردن) از نوار عصب و عضله استفاده کند. در برخی موارد از عكس ساده مچ دست و ام آر آی جهت تعيين علت بکار گرفته می شود. به طور مثال در صورتی كه سی تی اس فقط دست غير غالب را درگير كرده باشد .

درمان های غیرجراحی

• درمان دارویی سندرم تونل كارپال : داروهای ضد التهاب غير استروئيدی جهت كنترل التهاب تجویز می شود.
• مچ بند (اسپلينت): اسپلينت به منظور ثابت نگه داشتن مچ در شب و نيز زمان انجام كارهای روزمره مورد استفاده قرار می گیرد.
• تزريق كورتيكواستروئيد(كورتون) در فضای تونل كارپ
• فيزيوتراپی

عمل جراحی

چنانچه این عارضه از طریق روش های فوق برطرف نشود، جراحی انجام می شود. این عمل به صورت باز يا اندوسكوپی قابل انجام است. هر چه عارضه پيشرفته تر و حادتر باشد احتمال برطرف شدن تمامی علائم پس از عمل كمتر می شود. اگر از شروع بيماری كم تر از 10 ماه گذشته باشد و علائم جزئی تا متوسط باشند، احتمال اينكه از طریق روشهای غیر جراحی درمان شوند بیشتر است.

دکتر مصطفی علوی

فوق تخصص جراحی اندام فوقانی (شانه و دست)

جراحی های ترمیمی و میکروسکوپی